PFAS คืออะไร? ทำไมจึงต้องมีการตรวจสอบและควบคุม

เมษายน 29, 2025

PFAS จำชื่อนี้ไว้ให้ดี เพราะเป็นหนึ่งในสารเคมีที่ได้รับการพูดถึงในเรื่องผลกระทบในหลายด้าน และปัจจุบันได้มีการควบคุมสารประเภทนี้ในผลิตภัณฑ์ต่างๆ ! มาดูกันว่าทำไม PFAS จึงต้องถูกควบคุม และถ้าไม่ควบคุมแล้วจะเกิดผลเสียอย่างไรบ้าง

PFAS คืออะไร?

PFAS หรือ Per- and Polyfluoroalkyl Substances เป็นกลุ่มสารเคมีสังเคราะห์ที่มีมากกว่า 9,000 ชนิด ถูกพัฒนาขึ้นตั้งแต่ช่วงทศวรรษ 1940 โดยมีคุณสมบัติพิเศษคือกันน้ำ กันน้ำมัน ทนความร้อน และมีความคงทนสูง คุณสมบัติเหล่านี้ทำให้ PFAS ถูกนำไปใช้อย่างแพร่หลายในอุตสาหกรรมต่างๆ

PFAS มีโครงสร้างทางเคมีที่แข็งแรงมาก โดยเฉพาะพันธะระหว่างคาร์บอนและฟลูออรีน ซึ่งเป็นหนึ่งในพันธะเคมีที่แข็งแรงที่สุด ทำให้สารกลุ่มนี้ “ย่อยสลายได้ยากในธรรมชาติ” จนได้รับฉายาว่า “forever chemicals” หรือ “สารเคมีถาวร” เพราะสามารถคงอยู่ในสิ่งแวดล้อมได้เป็นเวลานานนับร้อยปี

อันตรายของ PFAS

ผลกระทบต่อร่างกาย

PFAS สามารถสะสมในร่างกายมนุษย์ได้เป็นเวลานาน และส่งผลกระทบต่อระบบต่างๆ ในร่างกาย เช่น

ระบบภูมิคุ้มกัน: การศึกษาหลายชิ้นพบว่า PFAS อาจลดประสิทธิภาพของระบบภูมิคุ้มกัน ทำให้ร่างกายตอบสนองต่อวัคซีนได้น้อยลง และเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ โดยเฉพาะในเด็กและผู้สูงอายุ
ระบบสืบพันธุ์และฮอร์โมน: PFAS สามารถรบกวนการทำงานของฮอร์โมนในร่างกาย ส่งผลให้เกิดปัญหาเกี่ยวกับระบบสืบพันธุ์ เช่น ภาวะมีบุตรยาก การตั้งครรภ์ที่มีความเสี่ยงสูง และอาจส่งผลต่อพัฒนาการของทารกในครรภ์
ระบบหัวใจและหลอดเลือด: การได้รับ PFAS ในปริมาณสูงอาจเพิ่มระดับคอเลสเตอรอลในเลือด เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคความดันโลหิตสูง และส่งผลกระทบต่อการทำงานของตับ
ความเสี่ยงต่อมะเร็งบางชนิด: มีการศึกษาที่บ่งชี้ว่า PFAS บางชนิดอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งบางประเภท เช่น มะเร็งไต มะเร็งอัณฑะ และมะเร็งต่อมไทรอยด์

ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม

นอกจากผลกระทบต่อสุขภาพมนุษย์แล้ว PFAS ยังส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมในวงกว้าง:

การสะสมของ PFAS ในธรรมชาติ: เนื่องจาก PFAS ย่อยสลายได้ยาก จึงสะสมในสิ่งแวดล้อมได้นาน โดยเฉพาะในแหล่งน้ำและดิน ทำให้เกิดการปนเปื้อนในวงกว้าง
ผลกระทบต่อสัตว์น้ำและห่วงโซ่อาหาร: PFAS สามารถสะสมในร่างกายของสัตว์น้ำและสัตว์ป่า ส่งผลกระทบต่อระบบสืบพันธุ์ การเจริญเติบโต และอาจทำให้ประชากรสัตว์บางชนิดลดลง
ความยากในการย่อยสลายของ PFAS: ด้วยโครงสร้างทางเคมีที่แข็งแรง PFAS จึงไม่สามารถย่อยสลายได้ตามธรรมชาติในเวลาอันสั้น และวิธีการกำจัดที่มีอยู่ในปัจจุบัน เช่น การฝังกลบหรือการบำบัดน้ำเสียทั่วไป ไม่สามารถกำจัด PFAS ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

PFAS พบได้ที่ไหนบ้าง?

การใช้ในอุตสาหกรรม

PFAS ถูกนำมาใช้ในอุตสาหกรรมต่างๆ อย่างแพร่หลาย เช่น

อุตสาหกรรมบรรจุภัณฑ์อาหาร: PFAS ถูกใช้ในการเคลือบกล่องพิซซ่า ถุงป๊อปคอร์น และบรรจุภัณฑ์กันน้ำมันต่างๆ เพื่อป้องกันการซึมผ่านของไขมันและความชื้น
เครื่องสำอางและผลิตภัณฑ์ดูแลร่างกาย: PFAS อาจพบได้ในลิปสติกกันน้ำ รองพื้น ครีมกันแดด และผลิตภัณฑ์ที่อ้างว่ามีคุณสมบัติติดทนนาน
เสื้อผ้าและสิ่งทอที่กันน้ำ: เสื้อกันฝน รองเท้ากันน้ำ พรมกันเปื้อน และผ้าม่านกันน้ำมักมีการเคลือบด้วยสารกลุ่ม PFAS
โฟมดับเพลิงและอุปกรณ์ความปลอดภัย: PFAS ถูกใช้ในโฟมดับเพลิงชนิดพิเศษที่ใช้ดับไฟที่เกิดจากน้ำมันและสารเคมี รวมถึงอุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคลบางประเภท

การปนเปื้อนในสิ่งแวดล้อม

PFAS สามารถแพร่กระจายสู่สิ่งแวดล้อมได้หลายทาง ทั้ง

น้ำดื่มและแหล่งน้ำธรรมชาติ: PFAS ถูกพบในแหล่งน้ำผิวดินและน้ำใต้ดินทั่วโลก โดยเฉพาะในพื้นที่ใกล้โรงงานอุตสาหกรรมที่ใช้ PFAS หรือสนามบินและฐานทัพที่มีการใช้โฟมดับเพลิง
ดินและพืชผลการเกษตร: PFAS สามารถปนเปื้อนในดินและถูกดูดซึมโดยพืช ทำให้พบการปนเปื้อนในผักและผลไม้บางชนิด โดยเฉพาะในพื้นที่ที่ใช้น้ำปนเปื้อนหรือกากตะกอนน้ำเสียในการเกษตร
อาหารที่อาจมีการปนเปื้อน: นอกจากการปนเปื้อนจากบรรจุภัณฑ์แล้ว อาหารบางประเภท เช่น ปลาและอาหารทะเลจากแหล่งน้ำที่มีการปนเปื้อน อาจมี PFAS สะสมอยู่ในปริมาณสูง

มาตรการควบคุมและลดความเสี่ยงจาก PFAS

กฎหมายและข้อบังคับเกี่ยวกับ PFAS

องค์การอนามัยโลก (WHO) และหน่วยงานด้านสิ่งแวดล้อมนานาชาติได้ออกคำเตือนเกี่ยวกับอันตรายของ PFAS และกำหนดเกณฑ์ปริมาณสูงสุดที่ยอมรับได้ในน้ำดื่มและอาหาร รวมถึงยังมีนโยบายการควบคุม PFAS ในไทยและต่างประเทศ เช่น สหรัฐอเมริกา สหภาพยุโรป และออสเตรเลีย ได้เริ่มออกกฎหมายจำกัดการใช้ PFAS ในผลิตภัณฑ์ต่างๆ สำหรับประเทศไทย กระทรวงสาธารณสุขและกระทรวงอุตสาหกรรมกำลังอยู่ในขั้นตอนการพัฒนามาตรการควบคุมและตรวจสอบการปนเปื้อนของ PFAS ในผลิตภัณฑ์และสิ่งแวดล้อม

วิธีลดการได้รับ PFAS ในชีวิตประจำวัน

หลีกเลี่ยงผลิตภัณฑ์ที่มี PFAS: อ่านฉลากผลิตภัณฑ์และหลีกเลี่ยงสารที่มีคำว่า “fluoro” หรือ “perfluoro”
เลือกใช้บรรจุภัณฑ์อาหารที่ปลอดภัย: ลดการใช้บรรจุภัณฑ์อาหารที่กันน้ำมัน เช่น กล่องพิซซ่า ถุงป๊อปคอร์นสำหรับไมโครเวฟ หรือเลือกใช้ภาชนะแก้วหรือสแตนเลสในการเก็บอาหาร
ตรวจสอบแหล่งน้ำที่ใช้ดื่ม: หากอาศัยอยู่ในพื้นที่ที่มีความเสี่ยงต่อการปนเปื้อน PFAS (เช่น ใกล้โรงงานอุตสาหกรรม) ควรตรวจสอบคุณภาพน้ำหรือใช้เครื่องกรองน้ำที่สามารถกรอง PFAS ได้
สนับสนุนผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม: เลือกซื้อผลิตภัณฑ์จากบริษัทที่มีนโยบายไม่ใช้ PFAS และใส่ใจต่อสิ่งแวดล้อม เพื่อช่วยผลักดันให้ตลาดหันมาใช้ทางเลือกที่ปลอดภัยมากขึ้น

สรุป

PFAS เป็นสารเคมีที่พบได้ทั่วไปในผลิตภัณฑ์ที่เราใช้ในชีวิตประจำวัน แม้จะมีประโยชน์ในแง่ของการใช้งาน แต่ผลกระทบต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อมในระยะยาวเป็นสิ่งที่ไม่ควรมองข้าม

Bags and Gloves เราให้ความสำคัญกับความปลอดภัยของลูกค้าเป็นอันดับหนึ่ง ทุกผลิตภัณฑ์ของเรา ใช้วัตถุดิบที่ผ่านการรับรองว่า ไม่มีสารเคมีอันตรายใดๆ รวมถึง PFAS เราไม่เพียงปฏิบัติตามมาตรฐานการควบคุมสารอันตรายในระดับสากลเท่านั้น แต่ยังกำหนดมาตรฐานของเราเองที่เข้มงวดขึ้น เพื่อให้มั่นใจว่าคุณจะได้รับผลิตภัณฑ์ที่ปลอดภัยและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมอย่างแท้จริง

Bags and Gloves ผลิตภัณฑ์คุณภาพสูง เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม

Bags and Gloves เราคือผู้เชี่ยวชาญในการผลิตผลิตภัณฑ์หลากหลายชนิดที่ผลิตจากวัสดุ เช่น HDPE, LDPE, LLDPE และวัสดุย่อยสลายได้ทางชีวภาพอย่าง PBAT และ PLA ด้วยกระบวนการผลิตที่ทันสมัย สามารถปรับแต่งผลิตภัณฑ์ให้ตรงกับความต้องการเฉพาะของลูกค้าได้อย่างลงตัว ผลิตภัณฑ์ของเราจึงเป็นที่ไว้วางใจของลูกค้าทั้งในประเทศและต่างประเทศ